ریشه‎یابی دگرگونی‌های فکری و رفتاری تصوف مکتبی تا قرن نهم هجری قمری

نویسندگان

  • فاطمه حسین‎زاده هرویان کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور مشهد
چکیده مقاله:

بیشتر جنبش‌های احساسی و مکتب‌های فکری ایرانی که پس از شکست ساسانیان شکل گرفته از اندیشه‎ها و زمینه‌های اجتماعی خالی نبوده است؛ از جملة آن‌ها گرایش‌های گروهی صوفیان است که، ازطریق دعوت به زهد و استغنا، هدف شخصیت‌بخشی و بیدارگری داشته‎اند. البته این هدف‌ها از دید مراکز حکومتی پنهان نمانده و دریافته‎اند که توجه بزرگان این مکتب‌ها به پاکی نفس و تربیت رفتاری مردم، نتیجه‎اش اثبات و ثبات شخصیت انسانی و درنهایت، کسب استقلال است؛ از‌این‎رو کوشیده‎اند، ضمن رعایت جانب این بزرگان و نگهبانی از عظمت مقام و القای تقدس زاهدانة آنان، درپی‌ جذب پیروان آن‌ها و منحرف‌کردن فعالیت‌های رفتاری آنان باشند. این توجه هم حوزه‎های جغرافیایی و عاطفی این مکتب‌ها را گسترش داده و هم ضرب ‌‌آهنگ سقوط آن‌ها را نواخته و سرعت داده است. در مقالة حاضر، برپایة شواهد و مدارک بازمانده، دگرگونی‌های فکری و رفتاری تصوف مکتبی ریشه‎یابی شده و نسبت میان کمیت خانقاه‌ها و گستردگی مراکز عمومی تصوف و فراهم‌شدن موجبات انحطاط و دگردیسی این اندیشه بیان شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ریشه‎یابی دگرگونی های فکری و رفتاری تصوف مکتبی تا قرن نهم هجری قمری

بیشتر جنبش های احساسی و مکتب های فکری ایرانی که پس از شکست ساسانیان شکل گرفته از اندیشه‎ها و زمینه های اجتماعی خالی نبوده است؛ از جملة آن ها گرایش های گروهی صوفیان است که، ازطریق دعوت به زهد و استغنا، هدف شخصیت بخشی و بیدارگری داشته‎اند. البته این هدف ها از دید مراکز حکومتی پنهان نمانده و دریافته‎اند که توجه بزرگان این مکتب ها به پاکی نفس و تربیت رفتاری مردم، نتیجه‎اش اثبات و ثبات شخصیت انسانی ...

متن کامل

ریشه‎یابی دگرگونی های فکری و رفتاری تصوف مکتبی تا قرن نهم هجری قمری

بیشتر جنبش های احساسی و مکتب های فکری ایرانی که پس از شکست ساسانیان شکل گرفته از اندیشه‎ها و زمینه های اجتماعی خالی نبوده است؛ از جمله آن ها گرایش های گروهی صوفیان است که، ازطریق دعوت به زهد و استغنا، هدف شخصیت بخشی و بیدارگری داشته‎اند. البته این هدف ها از دید مراکز حکومتی پنهان نمانده و دریافته‎اند که توجه بزرگان این مکتب ها به پاکی نفس و تربیت رفتاری مردم، نتیجه‎اش اثبات و ثبات شخصیت انسانی ...

متن کامل

تصوف تشیع گرای قرن نهم

One of the basic religious characteristics of the ninth century is the propagation of shiism and the public inclination of people towards it. The Teymoori policy of religious freedom which was the continuation of Mongol's policy provided a setting for a clash of opinions. In this developed exceedingly, and the preliminary steps for the formation of peace made available after Teymoori's victo...

متن کامل

آموزه بدا از عصر حضور تا قرن نهم هجری

برآیند آیات و روایات متعدد در موضوع بدا، امکان تغییر در اراده خداوند قبل از تحقق بیرونی اشیاء و وجود اراده های بی نهایت و آزاد در مورد یک شیء است.اندیشه متکلمان عصر حضور برگرفته از آیات و روایات بوده و دیدگاه آنان در باب بدا همان دیدگاه آیات و روایات است. به دلیل مبتنی بودن این اندیشه بر برخی از مبانی در باب علم و اراده و از میان رفتن این مبانی در عصر غیبت، دیدگاه متکلمان پس از عصر حضور در باب ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 2

صفحات  55- 69

تاریخ انتشار 2012-12-11

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023